مسجد و سیاست در عصر آل بویه

Authors

Abstract:

تاریخ ایران عصر آل بویه (320- 447ق)، یکی از مهم‌ترین ادوار نقش آفرینی مسجد در ابعاد و زمینه‌های مختلف بوده است. «مسجد» به عنوان کارآمدترین نهاد دینی اسلام، در تداوم حیات اجتماعی ـ سیاسی مسلمانان به‌ویژه ایرانیان دوره‌ی دولت شیعی مذهب آل بویه، نقش محوری ایفاء کرده و در حقیقت به عنوان نهاد تاثیرگذار در «ساخت قدرت» عمل کرده است. تاریخ تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران در این دوره تاثیرات بسیاری از مسجد و کارکردهای آن پذیرفته است. در این نوشتار، تلاش شده ضمن توصیف مهم‌ترین کارکرد‌های سیاسی مسجد در عصر آل بویه، به تبیین نقش اثرگذار مسجد در تحولات سیاسی این دوره از تاریخ ایران، پرداخته شود. همچنین چگونگی تلاش امرای آل بویه در بهره‌گیری از کارکرد‌های مسجد، در جهت تثبیت حاکمیت و کسب مشروعیت مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه در این تحقیق حاصل شده؛ استفاده فراوان دولت آل بویه از مسجد، در ابعاد و زمینه‌های مختلف جهت اهداف سیاسی و اجتماعی خود به‌خصوص در بغداد و شهرهای مهم ایالات جبال بوده است. آل بویه همچنین از مسجد و کارکردهای آن، جهت مشروعیت بخشی، کنترل اعتراضات سیاسی و خطبه‌خوانی بهره می‌جستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روابط آل بویه و مصر

روابط آل بویه با مصر، از زمان تثبیت سلطه فاطمیان بر مصر شروع شد. با وجود اشتراکات مذهبی، انتظار می‌رفت دو دولت شیعی با یکدیگر روابط دوستانه و تعامل داشته باشند. اما منافع و مصالح سیاسی مانع تحقق این امر شد. به نظر می‌رسد توسعه طلبی طرفین واختلافات مذهبی در پاره‌ای از اصول اعتقادی، در ایجاد دشمنی و تخاصم بین آن‌ها نقش عمده داشته است. در این ایام ما شاهد تحریکات سیاسی و جبهه‌بندی، نظامی طرفین علی...

full text

روابط آل بویه و حمدانیان

در دوره ی حکومت معزالدوله بر عراق که از سال 334 تا 356ها.ق به مدت بیست و دو سال طول کشید بدون اغراق یکی از دل مشغولی های اساسی در زمینه ی سیاست خارجی، موضوع برخورد با دولت حمدانیان بوده است. زیرا حمدانیان همواره به عنوان یک قدرت نیرومند و تجزیه طلب، حکومت وی را تهدید می کردند. چنانکه در بسیاری موارد روابط طرفین با نوعی تخاصم و دشمنی توأم بود. لشکرکشیهای مکرر معزالدوله به قلمرو حمدانیان با مرکزی...

full text

عوامل رونق و شکوفایی موسیقی در عصر عباسی از آغاز تا تسلط آل بویه بر بغداد

چکیده: تمدن اسلامی در عصر عباسی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم و ادب و هنر فراهم آورد. چنانکه وقتی مسلمانان از مسئله فتوحات و جنگ و درگیری رهایی یافتند و ثروت و قدرت دولت رو به فزونی نهاد، گرایش به انواع هنر های زیبا در بین خلفا، بزرگان و طبقات مختلف جامعه بغداد افزایش یافت.در این میان هنر موسیقی، به عنوان ابزاری مهم برای جلوه‌گر ساختن شکوه و اقتدار خلفای بغداد، جایگاه ویژه‌ای داشت. ای...

full text

نقدی بر کتاب «نظام وزارت در دولت عباسیان» (عصر آل بویه و سلجوقیان)

نظام وزارت یکی از ارکان قوام­ بخش هر حکومتی است. هرگاه حکومتی از یک دستگاه دیوانی قوی برخوردار باشد، ثبات بیشتری داشته است و دولت عباسی نیز از دستگاه دیوانی­­_ وزارتی برخوردار بوده است که نمود آن در دوره­ی آل بویه و سلجوقیان بیشتر به چشم می­آید . برای تبیین نقش دیوان وزارت، آثار زیادی نوشته­اند. یکی از آنها کتاب نظام وزارت در دولت عباسیان(عصر آل بویه و سلجوقیان) اثر زهرانی است. این تحقیق با روی...

full text

بیمارستان های دوره آل بویه

پزشکی از جمله علومی است که تحت تعالیم عالیه اسلام در قرن اول تا سوم با حضور پزشکان جندی‌شاپور و حمایت تنی چند از خلفای عباسی رشد چشمگیری یافت و سپس با قدرت‌گیری آل‌بویه و دست‌یابی بر بخشهای غربی به خصوص بغداد، پایتخت جهان اسلام، روند این تحولات شتاب بیشتری یافت. بر همین اساس شناخت جایگاه پزشکی در زمان آل بویه به عنوان حلقه استمرار پیوند دانش پزشکی پیش از اسلام به دوران اسلامی از اهمیت به سزایی ...

full text

بریدیان و آل بویه؛ تعامل یا تقابل

هم زمان با تکوین و توسعه قدرت آل بویه، فضای سیاسی، اجتماعی و مذهبی حاکم بر ایران و دارالخلافه عباسیان، نابسامان بود. مردآویج، در شمال، غرب و مرکز ایران، قدرت بلامنازع داشت و سرداران عباسی از رویارویی با پیشروی سپاهیان او تا اهواز، ناکام ماندند. اما قتل نابهنگام مردآویج، ناتوانی خلافت درتثبیت اوضاع، و ایجاد نهاد امیرالامرایی- به جای وزارت- وعدم کار آیی آن، موجب شد که فرزندان بویه، با مدیریت هوشم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 14

pages  133- 158

publication date 2013-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023